İslam tarihinin akışını değiştiren Sıffin olayı İslam
medeniyetini aklın hükmedip azamet ve ihtişamın
süslediği ama bunun yanında ruhun sönükleşmesine
götüren rehavetin de başladığı bir döneme sokmuştur.
İslam
medeniyetinin
"Yükseliş
Dönemi"
Mağarası'ndaki ilk vahiy gecesiyle başlayıp hicri 38
yılındaki Sıffin olayıyla biter. İşte İslam tarihi Sıffin'de
böyle kritik bir ana şahit olmuştur.
Malik b. Nebi'nin dediği gibi: "Tarihte toplumları yolundan
saptıran felaketler bir istisna değildir, sürekli tekerrür
ederler. Biz Sıffin Savaşı'nda İslam dünyasının üzerine
çöken felaketin bu tür bir hadise olduğunu görüyoruz. Zira
bu felaket ümmeti, iman ve ilerleme motivasyonlarıyla
dolu Medine atmosferinden çıkarmış ve onu lüks yaşam
tarzı ve imanı zayıflığın bir araya geldiği Şam atmosferine
taşımıştır."
"Etkileri ağır olacak bu üzücü olay, iki şeyden hangisinin
tercih edileceği hususundaki tereddütle sonuçlandı. Ali mi
Muaviye mi, Medine mi Şam mı, demokratik hilafet
yönetimi mi esaretçi yönetim mi?.. İslam toplumu tarihin
bu dönüm noktasında öyle bir yolu tercih etmiştir ki, bu
yol sonunda onu sömürülmeye açık hale ve nihayetinde
de sömürge durumuna getirmiştir."