Aklın amel defteri bir hayli kabarık. Sevabı mı yoksa günahı mı daha çok, söylemek zor. İnsanların hayatını kolaylaştıran icatları yapan da Elhamra Sarayı'nı ve Selimiye'yi inşa eden de akıl, milyonlarca insanın ölümüne neden olan savaşları yöneten de kitlesel imha silahlarını yapan da akıl. Elbette farklı akıllar bunlar. Dolayısıyla temel soru şu: Bu fark nereden geliyor? Akıl, kendi özündeki iyiliği unutup neden kötülüğe râm oluyor? Kötüyü kutsayan ve meşrulaştıran akıl nasıl bir varlıktır? Kendi tabi

Bir tarafta sağlam ve derin kökleri olan ve böylece dünyada bir var olma noktası (“merkezi”) bulunan, diğer tarafta açık ufuk perspektifiyle dünyaya bakan ve yeni imkânlara kapı aralayan bir özne olmak mümkün müdür? Bu soru, Akıl ve Erdem’in temel sorunsallarından birini oluşturuyor . Bir yanda dünyayla entegre olmak ve modernleşmek adına kendi varlığına sırtını dönmek, öte yanda kendi olmak adına her şeyi ötekileştirmek ve küçük milliyetçiliklere hapsolmak, Türk modernleşmesinin ürettiği sonuçlardan bir

Ülkemizde beden kategorisi “toplumsal cinsiyet”le (gender) nerdeyse özdeş bir anlama sahip. Bedeni homojenleştiren bir söylem ve karşı söylemin eşlik ettiği çoğu çalışmada bireylerin gündelik dünyayı nasıl anlamlandırdığı genellikle gözden kaçırılıyor. Kendini bulma veya gerçekleştirme öyküsü içinde yaşamın doğrusal bir çizgiye oturtulması, ortaklıklarımızı çözdüğü gibi hikâyelerimizin sağaltıcılığını da azaltıyor. Bu eksik bakış açısına saplanmadan hazırlanan elinizdeki derleme kitap, beş yıl önce bir grup

Bilim ve ahlak, daha genel anlamıyla bilim ve değerler ilişkisi özellikle modern toplumlar açısından oldukça önemli bir konu. Bilimin değerleri etkileyip etkilemediği, örseleyip örselemediği, etki veya örselemenin bilimden mi yoksa bilimin kullanım tarzından mı kaynaklandığı, bu duruma karşı tedbirlerin nasıl alınacağı, bilimin değerleri etkilediği kadar değerlerin de bilimi etkilemesine izin verilip verilmeyeceği, bilimin nasıl bir etkinlik olduğu, hakikat karşısındaki işlevinin keyfiyeti, değişen bilim an

Hz. Yusuf (a.s.) ile Züleyha kıssası başta Fars edebiyatı olmak üzere klasik Türk, Urdu, Keşmir-Hint edebiyatlarında da önemli bir yere sahiptir. Elinizdeki eser klasik Fars edebiyatının son büyük şairi kabul edilen Molla Câmî'nin büyük mesnevi külliyatında (Heft Evreng) yer alan yedi kitabından biridir. Beşerî aşkı, insanın ilahi aşkı bulmasında bir basamak olarak gören ve anlattığı tüm sevda hikâyelerini bu büyük geçişe adayan Molla Câmî, Yusuf ile Züleyha temasıyla okuyucusunu âşıkların kanlı gözyaşlarıy

Kökeni insanlık tarihi kadar eski olan “kölelik”, hem kavramsal hem de hukuki olarak tartışılmıştır. Bu tartışmalar İslâm dininin doğduğu ve yayıldığı Orta Çağ’dan Yeni Çağ’a süregelmiştir. Çağdaş dünyada “kölelik” hukuki ve kurumsal olarak bulunmasa da olgusal olarak varlığını sürdürmekte; bilhassa insan hakları ve emeği gibi başlıklar gündeme geldiğinde derinlerden seslenmektedir. Abbâsîler, Emevîlerden büyük bir kitle hâlinde intikal eden ve kendi dönemlerinde de sayıları artan kölelerle büyük bir iş güc

Dinler Tarihi araştırmalarında çağımızın en önemli düşünürlerinden biri olan Mircea Eliade ve Ioan P. Coulianon'un birlikte hazırladıkları Dinler Tarihi Sözlüğü belli başlı dinleri sistematik bir şekilde ele alarak tanıtmaya çalışır. Sahasının ustası olarak bilinen Mircea Eliade bu eserinde dinlerin genel bir panoramasını çizerek, bu dinler üzerinde araştırma yapmak isteyenlere geniş bir bibliyografik malzeme de sunmaktadır. Dinin, insan varlığının ayrılmaz bir parçası olduğunu ve mükemmel insanın dind

Mevdûdî, 1942'de başlayıp 1972'de tamamladığı Tefhîmu'l-Kur'ân'da her sûreye bir giriş yazarak, sûrenin nüzûlünü, içeriğini, dönemin şartlarını ve İslâm'ın karşılaştığı zorlukları ele almıştır. Tefhîmu'l-Kur'ân, rivayet tefsiri olmaktan ziyade Kur'ân âyetlerinin dirayete göre yorumlandığı bir tefhîm (kavrayış) çalışmasıdır. İçinde yaşadığımız çağın sosyal, siyasal, kültürel, ekonomik şartlarını ve sorunlarını irdeleyen, bu sorunlara çözüm arayan, ayetlerin güncel yansımalarını anlamaya ve anlamlandırmay

Mudârabe, taraflardan birinin sermayesini, diğerinin emeğini ortaya koyduğu kâr ortaklığı sözleşmesidir. Taraflar, bu sözleşmeyle ihtiyaçlarını giderme, sermayelerini muhafaza etme ya da kâr sağlamayı amaçlayabilmektedir. Mudârabenin temel gayesini ve varlık felsefesini oluşturan şey kârdır. Nitekim kâr düşüncesi ve beklentisi olmasa insanlar bu sözleşmeyi tercih etmezler. Çalışmanın teorik kurgusu içinde, öncelikli olarak fıkıh kaynaklarında anlatılan mudârabenin hukukî mahiyeti ve sözleşme açısından otur

"Ey dervişler! Tanrı'yı zikretmek, ruhun gıdasıdır. Yaralı gönüller için bir merhemdir. Zikir, ilk önce, geçmişle olan bağları gevşetir ve tedricen nefsin yükümlülüklerinden azat eder. Azar azar bencillik, şehvet ve düşmanlığın izlerini silmek suretiyle yükünüzü hafifletir ve yolculuğun hızlanmasını sağlar. Bu yüzden, ilk başta yaşayabileceğiniz korku ve ıstırap görmenizi zorlaştırsa da umutsuzluğa kapılmayın. Hakikat, karanlıkta parlayan bir ışık gibidir. Görmek için, yavaş yavaş kalp gözünün açılması gere

Halihazırda kesinliğini hiç bir şekilde tartışmıyor olduğumuz bir çok kanun ve paradigma, dile getirildiği ilk zamanlar alay edilen varsayımlar veya es geçilmiş teorilerdi. Günümüzde yeni dillendirilmeye başlanılan post ,neo veya ultra akımlardan hangilerinin kalıcı olacağı bir tarafa, bu akımların yanlışlanabilirlikleri ile bu akışa belirli bir ivme ve yön kazandıracakı da muhakkak. Bu noktadan bakıldığında mevcut paradigmalara alternatifler üretme adına esnek zihinlerce meydana getirilen her türden temell

Amerikan psikolojisinde "ruhun" ve "zihnin" kökenlerinin ihmali çatışma yaratmaktadır. Psikoloji pek çok yolla yalnızca zihnini değil görüş açısını kaybetmiş, daha doğrusu çok dar bir görüş açısına sahip bulunmaktadır. Nesnel, bilimsel olma çabası içindeki psikoloji insanları, bireyleri daha kişisel ve öznel bir yolla, daha uygulamalı ve varoluşsal biçimde anlamak yerine onları niceleştirdi. İnsanlar, "ruh"u kuşatacak biçimde hakkında bilgi edinilecek kişiler olmaktan çıkıp nesneler haline geldiler. Bu k

İslam düşüncesinde önemli bir yere sahip olan tasavvuf, yetiştirdiği ilim ve irfan sahibi şahsiyetler sayesinde varlığını kabul ettirerek ilim ve kültür tarihinde yerini almıştır. Konusu Hak ve insan olan tasavvuf, başlangıçta zühd ve takva hareketi olarak başlayıp zamanla tekke, dergâh ve zaviyelerle müesseseleşerek İslâm coğrafyasına yayılmıştır. Elimizdeki bu eser, tasavvuf mektebinin yetiştirdiği önemli isimlerden birisi olan Hintli mutasavvıf İmdâdullah Tehânevi'ye ait, Mesneviham Mehmed Es'ad Dede tar

Bu kitabın konusu sabır ve şükürdür. Çünkü iman iki sınıftır; sabır ve şükür. Buna göre, nasihati kabul eden, kurtulmayı arzu eden ve saadete ermek isteyen kimsenin sabır ve şükrü ihmal etmemesi gerekir. Allâh-u Teâlâ sabrı, tökezlemeyen bir at, körlenmeyen bir kılıç, bozguna uğramayan bir ordu, yıkılamayan muhkem bir kale kılmıştır. Zafere ulaşmak sabırdan sonra gelir. Kur’ân-ı Kerim’de “Sabredin, çünkü Allah sabredenlerle beraberdir” buyrulmuştur. İbn Kayyım el-Cevziyye’nin bu eseri, asıl konusu sabır ve

Elinizdeki kitabın amacı, okuyucuyu, İslâmî bağlam içerisinde gelişip birbirleriyle etkileşimde bulunmuş olan felsefe, kelâm ve tasavvuf ile tanıştırmaktır. Neredeyse yedi yüzyılı aşan bir süreci kapsayan bu gelişmenin aynı zamanda en şiddetli çatışmaların yaşandığı 10. ve 11. yüzyıllarda zirvesine ulaştığı söylenebilir. Ancak yine de, bazı İslâm felsefesi tarihçilerinin yaptığı gibi, ciddi bir öykü ya da sağlam bir analiz yoluyla, 14. veya 15. Yüzyılda bu gelişmeyi ve etkileşimi, başlangıcından sonuna dek

“Âlimlerin hayat hikâyelerini öğrenmek ve ders halkalarında bulunup onlarla hemhâl olmak, bana pek çok fıkıh meselesinden daha öncelikli geliyor. Zira bunlar, ulemâ topluluğunun âdâp ve ahlâkı demektir.” İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe (r.) “Ben bu topluluğun içerisinde, Zünnûn-i Mısrî’den (r.) daha çok seyahat eden ve Allah dostlarıyla birlikte olan başka birisini görmedim. Ve bu topluluk içinden özellikle onu şeçtim. Çünkü o, kadın-erkek sayısız sâlihle defâlarca buluşmuştur. Böylece Zünnûn’u anarak, bereket

Bir taraftan 'an'ı kutsayan, sündürülmüş bir şimdiki zamanı yaşıyoruz. Diğer taraftan günün, daha biz içinde yaşarken düne itelendiği bir hız hâkim hayatımıza. Bu anafor içinde ne ibnü'l-vakt olabiliyoruz ne başımıza gelenler tecrübeye dönüşebiliyor. Nazife Şişman, Günün Kısa Tarihi'nde 'an'a dikkat çekerken geçmişle bugünü karşılaştıran, ama bugünün içinden yol alan bir yaklaşımı benimsiyor. Geçmiş nostaljik ve uzak bir ülke, bugün de kutsanacak bir nihai durum değil, onun kaleminde. Bir gazete haberi,

"Eger biz bu harflerin sırları ve onların hakikatlerinin iktiza ettigi seyler hakkında açıkça söz etseydik, o zaman sag el yorulurdu; kalem körelirdi ve mürekkep kurur tükenirdi; kagıtlar, kırtasiyeler ve levhalar islenmis ince deri bile olsalardı, o sırları gene de ihtiva edemezlerdi, tasıyamazlardı. Hiç kuskusuz bunlar Allah Tealâ'nın söylemis oldugu kelimelerden ve sözlerdendir. Bu kelimeler üzerinde dikkatini yogunlastıran ve bunların anlamlarını kesfeden kimse için burada bir sır ve harika bir isaret v

Bu kitabın konusu sabır ve şükürdür. Çünkü iman iki sınıftır; sabır ve şükür. Buna göre, nasihati kabul eden, kurtulmayı arzu eden ve saadete ermek isteyen kimsenin sabır ve şükrü ihmal etmemesi gerekir. Allâh-u Teâlâ sabrı, tökezlemeyen bir at, körlenmeyen bir kılıç, bozguna uğramayan bir ordu, yıkılamayan muhkem bir kale kılmıştır. Zafere ulaşmak sabırdan sonra gelir. Kur’ân-ı Kerim’de “Sabredin, çünkü Allah sabredenlerle beraberdir” buyrulmuştur. İbn Kayyım el-Cevziyye’nin bu eseri, asıl konusu sabır ve