Kur’ân-ı Kerim’de her şeyin bir beyanı bulunsa da söz konusu beyan -cüzî bazı meseleler dışında- umumî esaslar ve genel kaideler niteliğinde olup tafsîlî değildir. Sünnet ise genel nitelikli nasların taalluk ettiği hükümleri tafsîlî bir şekilde ortaya koymuştur. İslam âlimleri nass veya icmâ ile sabit olan hükümlerin illetinden hareketle hükmü nass ve icmâ’da bulunmayan meseleleri çözüme kavuşturmak için kıyasa başvurmuşlardır. Ancak âlimler kıyas yöntemiyle meselelerin hükümlere bağlanması esnasında oluşab

Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa’nın Telhîsu’l-Miftâh Şerhi -Tahkik ve Değerlendirme-

Zaman zaman Kur’ân’da işaret edilen kevnî olaylarla günümüzde ulaşılan bilimsel veriler arasında çelişkiler olduğu yönünde birtakım iddialar dile getirilmektedir. Elinizdeki bu kitap bu tür iddiaları ele almakta, iddiaların nereden kaynaklandığını ve doğru olup olmadığını, gerek Kur’ân’ı doğru anlamak için gerekli ilkeler, gerek konunun Kur’ânî boyutu gerekse bilimsel veriler ışığında değerlendirmektedir. Kitapta yer verilen örnekler ve bunlara dair yapılan izahlar, Kur’ân’da bilimsel verilere aykırı bilgil

Zeydiyye, hicrî II. asırdan günümüze kadar siyâsi, kelâmî ve fıkhî yönleriyle öne çıkan bir ekoldür. Bu çalışma Zeydiyye mezhebinin fıkıh usulüne dair birikimini kaynak kavramı (edille-i şer‘iyye) bağlamında ortaya koymayı hedeflemiştir. Çalışmanın birinci bölümünde Zeydî usul anlayışında şer‘î hükmün kaynaklarının gelişim ve değişim süreci incelenmiş, bu farklılaşmayı ortaya koyabilmek için süreç dört farklı evrede ele alınmıştır. Eserlerinde akla ve içtihada sıkça vurgu yapan Zeydilerin en belirgin vasfı,

Tecvid ilmi, Kur’ân kelimelerinin doğru okuyuşunu ele alan bir ilimdir. Bu ilmin konusu Kur’ân harf ve kelimeleri olup gayesi de Kur’ân harf ve kelimelerim yanlış okuyuşlardan korumaktır. Kıraat ilmi ise Kur’ân kelimelerinin farklı okuyuş şekillerini konu edinen bir ilimdir. Bu ilmin amacı da farklı okuyuşları belirlemek ve bu okuyuşların kime ait olduğunu tespit etmektir. Bu iki ilmin de tarih boyunca tartışılan konuları olmuştur. Tecvid ilminde harflerin nasıl okunacağı ve bazı uygulamaların nasıl icra ed

Sancılar taşıyan gecelerden tanyeri ile ağaran şafaklara koşuyoruz yalın ayaklarla. Bir derdimiz var bizim bugün arkadaşlar! Bir derdimiz, düğümlenen çığlıklarımızın altından sesi yükselen. Son bir gün kalmış gibi varsayarak ömrümüzden, Yürüyeceğiz birlikte düşürmeden İslam’ı dilimizden. Ebediyen var olsun diye davamız, Ebedi hürriyet isterim dinime. Değil midir ki bugün de uzanan Ebu Cehillerin kirli eli dinimin üstüne, Kalkın! Takın İslam sancağını süngünüze ve yürüyün düşmanın üstüne üstüne...

Düşünen ve sorgulayan insanın en büyük uğraşı, hayatı anlamak ve anlamlandırmaktır. Dünya hayatının vazgeçilmez sonunu teşkil eden ve âhiret yolculuğunun başlangıcı olan ölüm olgusu, insanın bu uğraşını daha da zorlaştırmaktadır. Âhiret hayatı, nakli bilgilerle temellendirilmişse de insan zihninde bazı soruların/sorgulamaların oluşması tabiidir. Âhiret hayatı temelde teologlar ve filozofların en çok tartıştığı konular arasında yer alır. Akıl-nakil sentezini amaçlayan müteahhit kelâmcılar da âhiret hayatına

Molla Sadra idrak teorisini, idrak eden nezdinde idrak edilenin hazır bulunması tanımı temelinde şekillendirir. Sadra’nın bu yaklaşımı bir yönüyle Sühreverdî’nin idrak görüşüyle aynı gibi görünse de filozof, idrak sürecinde nefsin halk ve ibda eylemlerini gerçekleştirdiğini savunmakla bütünüyle diğer teorilerden ayrışır. Felsefî bir kavram olarak idraki özgün bir şekilde tanımlayan Sadra’nın idrak teorisinin onun varlık ve bilgi konusundaki temel görüşleri itibariyle şekillendiği açıktır. Sadra’nın idrak ka

(Dirasetün Usuliyyetün Tatbîkiyyetün fi bâb el-İbâdât) Hanefilerin İbadet Alanında Buhari ve Müslim'in İttifak Ettiği Hadislere Zahiren Muariz Düşen Görüşlerinin İncelenmesi

Elinizdeki bu çalışma İslam hukukunun önemli bir bölümünü teşkil eden ceza hukukuna ilişkindir. Gerek özel gerekse genel hükümler açısından ciddi konuları muhtevi olan ceza hukuku zamanımızda yeni meselelerle gündemdeki yerini muhafaza etmektedir. Eserimizde, günümüz ceza hukuku ile yer yer karşılaştırmalar yaptık. Bu noktada günümüz ceza hukuku ile İslâm ceza hukukunun uzlaşan ve ayrışan noktalarına da yeri geldikçe temas ettik. Bölüm ve konu başlıklarının seçiminde, genelde günümüz ceza hukuku sistematiği

İslâmiyette gerek müslüman toplumların diğer milletlerle olan savaş münasebetlerinde, gerekse bir din olarak İslâm’ın dünyaya hâkim kılınması şeklinde ifade edilebilecek idealin yaşatılmasında cihad olgusu merkezi bir öneme sahip olmuştur. Cihadın dinî ve hukukî boyutuna ışık tutmak maksadıyla oldukça erken sayılabilecek bir dönemde müstakil eserler telif edilmiş, bu sahadaki çalışmalar ilk dönemlerden modem çağa değin devam etmiş ve konu etrafında zengin bir literatür oluşmuştur. Bu çalışma, ilk asırlardan

İslam düşünce tarihinde ortaya çıkan ilk grup Hâricîliktir. İslam toplumunun siyasî ve İçtimaî yapısının Kur’an’a dayandırılması gerektiği konusunda son derece ısrarcı olan bu teşekkül, zahiri perspektife mahkûm kalmakla dinin ruh ve makâsıdmı kavramaktan mahrum kalmıştır. Fikrî ve itikadî ayrışma nedeniyle farklı franksiyonlara ayrılan akımdan sadece İbâzîler, varlıklarını günümüze kadar sürdürebilmiştir. Yakın dönemde, Muhammed b. Yusuf Ettafeyyiş (v. 1332/1914), Cezayir bölgesinde İbâzîliği yeniden canla

Elinizdeki bu çalışmada Buhârî ve Müslim’in Sahîh adlı eserlerine seçtikleri hadis metinlerinde görünen veya metin aralarında hissedilen kadın figürüne dair detaylar derlenmeye çalışılmıştır. Kadın sahâbîlerin rivayetlerinin mahiyeti, tetkiki, fıkhî değerinin ortaya konması gibi nispeten yüzeysel ve zahire işaret eden meselelerden ziyade, izâfi olarak değerlendirilebilecek kısımlardaki derinlikli anlama dikkat çekmek amaçlanmıştır. Bununla, rivayetin lafzî, zâhirî anlamından azade kalınacağı veya batini bir

Bu çalışmada Mâlik bin Nebî’nin sömürgecilik olgusu ele alınmıştır. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Kuzey Afrika’nın genel yapısı ile Fransız işgalinin gerçekleştiği dönemde Cezayir’deki sosyal, siyasî, ekonomik, dinî ve kültürel yapı ele alınmıştır. Daha sonra birinci bölümde Mâlik bin Nebî’nin hayatına değinilmiş ve fikirlerine genel bir çerçevede temas edilmiştir. İkinci bölümde ise sömürgeciliğin ne olduğuna, İslâm dünyasındaki sömürgeciliğin etki ve sonuçlarına ve sömürgec

Şiî-Usûlî ulemanın önemli isimlerinden Muhakkik el-Hillî (ö. 676/1277) Usûlî düşünceye kendisiyle birlikte benimsenmeye başlanan bazı usûller katmış olması sebebiyle bu mezhebin bir teorisyeni sayılmaktadır. Ayrıca o, günümüzde de mezhebin temel eserleri arasında görülen önemli bir telifatın sahibidir. Bu vasıflar onu, Usûlî geleneğin hicri 7. yüzyıldaki en önemli temsilcisi kılmaktadır. Kendi döneminde Hille medresesinin lideri olan bu ismin fikhî ve kelâmî görüşlerinin derli toplu şekilde ele alınması ve

Cessâs, Bâkıllânî ve Kâdî Abdülcebbâr, ömürlerinin İlmî bakımdan en verimli dönemlerini hicri 4. asırda Bağdat şehrinde geçirmişlerdir. İmam Şafiî istisna edilirse günümüze ulaşan en eski fıkıh usulü eserleri sözü geçen bu alimlere aittir ve her biri neredeyse fıkıh usûlü ilminin bütün konularını ayrıntılı bir şekilde içeren hacimli eserler vermişlerdir. İlaveten bu üç âlim konuları fıkıh usûlü ve kelâm ilişkisi çerçevesinde ele almaları yönüyle dikkat çekmektedirler. Onların eserlerinde fıkıh usûlü ve kelâ

Dinî hayatımız, din anlayışımızdan; din anlayışımız da öğrenilen dinî bilgilerden bağımsız olmayıp, bilakis birbirine bağımlı bir görünüm arz eder. Çünkü dinî hayatımız, sahip olduğumuz dinî bilgilere göre şekillenmekte; dinî bilgiler ise genelde aileden ve eğitim kurumlarından elde edilmektedir. Bu nedenle günümüzde yaşanan dinî hayat, din anlayışlarımızdan bağımsız değildir. Nitekim geleneksel dinî yaşayışların devam ettiği, hatta gelenekçiliğe dönüştürüldüğü ve bu hâliyle yaşanmaya devam ettiği; buna kar

Rasyonalist (Akılcı) kabul edilen Mu’tezile’nin doğuşu ve itikadî görüşleri üzerinde çok durulmuştur. Yeni müstakil çalışmalar yapılmıştır. Ancak onların fıkıh ve fıkıh usulüne ait görüşleri üzerinde pek durulmamıştır. Mutezileden Kadı Abdulcebbar (ö. 415/1025) ve Ebu’l-Huseyn el-Basrî (ö. 436/1044), fıkıh usulüne ait eserler yazmıştır. Onlardan önce Mu’tezile’nin kurucusu Vasıl b. Ata’nın (ö. 131/748) bazı fıkıh usulü kaidelerini ilk vazeden kimse olduğuna dair rivayetler vardır. Bununla birlikte, “Mu’tezi

Cahiliye döneminde Araplarda sözlü edebiyat gelişmişti. Değişik panayır ve meclislerde şiirler okunur edebî konuşmalar yapılırdı. Her kabilenin şair ve hatipleri bulunurdu. İyi hatip ve şairlere sahip olmak kabileler için övünç kaynağı idi. Bu gelenek Hz. Peygamber ve ashabında da devam etmiştir. İslamiyet’in gelişi ile birlikte Kur’ân ayetleri ve birtakım hadisler yazıya geçirilmeye başlandı. Bundan sonra Arap edebiyatı mahsulleri büyük ölçüde yazıya geçirildi. Hz. Peygamber ve ashabına ait söz ve yazışmal