Uzun zamandır Sivas-Gölova ve çevresi ile ilgili çalışmalar sürdürüyorum, ancak bazı konular özel bir ilgi istiyor. Bunlardan birisi de yaşlılardan duyduğum Çoban Baba Menkıbesi ve Çobanlı köyünde büyük bir kaya üzerinde duran Çoban Baba Türbesi idi. Duymamak, görmemek mümkün değildi ve bir çalışmayı çoktan hak etmişti. Elden geldiğince konuyu anlamaya ve öğrendiklerimi hemşerilerim ve akademik çevreler ile paylaşmaya gayret ettim. Küçük ölçekli bu menkıbe çalışması Sivas Gölova ilçesi Çobanlı köyünde ziya

Nazım Hikmet´in daha az bilinen bir yazarlık yönünü dışa vuruyor hikayeleri ve masalları. Hikayelerde. Keskin bir gözlem gücü, keskin bir alayla birleşiyor ve çelişkilerin gülünçlüğü sergileniyor. Alabildiğine doğal bir güldürü ustasıyla karşılaşıyoruz bu hikayelerin çoğunda. Şiirin büyük ustası, bazı masallarda çocuk dünyasının o sınır tanımaz hayalgücünü ayaklandırırken, bazı masallarında gelenekselden çağdaş bir yorum çıkartıyor, çağdaşla gelenekseli kaynaştıran bir anlatım dili kullanarak. İstek doğrud

Kutadgu Bilig'den yarım yüzyıl kadar sonra kaleme alınmış bir ahlâk ve öğüt kitabı olan Atebetü'l-Hakâyık'ı Türkçe'nin bugüne kadarki en büyük sözlüğünü [Ötüken Türkçe Sözlük] yazmış olan üstad Yaşar Çağbayır günümüz Türkçesine aktardı. Bu aktarımda serbest davranışmış, ama özüne sağdık kalınmıştır. Onun sözlerini kelimesi kelimesine çevirmek yerine gençlerimizin Atebetü'l-Hakâyık'la yüz yüze gelmelerini amaçlamıştır. Bilimsel arayışlar için R.R. Arat hocanın akademik çeviri ve incelemesi başta olmak üzere

Daha sayacaktı, sustu. Ne olacak? diyordu, içinden bir ses. Annen, bacın olmasa ne olacak? Ne yapardın ki? O zaman da başka bir mazeret bulurdun, 'şöyle olsa, böyle olsa' diye. Yapacak adam yapar. Koşullara bakmaz. Sen korkağın, güçsüzün birisin. Ancak itaat etmeyi becerebilirsin. Bu yüzden sus; boyun eğ. Ne derlerse yap. Ne verirlerse sadece onu al. Sakın itiraz etme. Sakın 'benim hakkım bu değil' deyip hakkını aramaya kalkma. Aksi halde elindekinden de olursun. Bak ne güzel de bir ninni bulmuşsun; 'köprüy

Baki ve Divan'ından Seçmeler adlı bu kitapta, 16. yüzyılın Sultanü'ş-Şu'arası Baki'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler vermiş, hayat anlayışı ve edebi şahsiyeti etraflıca anlatılmıştır. Bu kitapta; Baki Divanı'nı meydana getiren kasideler, terkib-i bend, tahmisler, gazeller, kıt'alardan örnekler seçilerek bugünkü Türkçe ile nesre çevrilmiş, gerekli yerlerde açıklamalara gidilmiş, söz ve mana oyunları gösterilmiştir. Baki, kelimelerle oynamasını seven, Türkçeyi en güzel bir şekilde kullanabilen, nazım

Pertev Naili Boratav (1907 Gümülcüne, Darıdere [Zlatograd-Bulgaristan]-1998 Paris) Bu kitap, halk bilimin dallarından biri olan halk edebiyatı hakkında ders kitabı olarak hazırlanmıştır. Kendi alanında da Türkçede ilk denemedir. Halk Edebiyatı Dersleri, kuramsal ile pratik olmak üzere iki kısımdır. Kuramsal olan ilk kısımda, halk edebiyatı konuları, kısa kısa, başka ulusların halk edebiyatları konularıyla ilişki kurularak ele alınmıştır. Pratik olan ikinci kısımda da, ilk kısımda ele alman konuların anlaş

"1960'ların Türk sineması gerçekçi olmayan bir dünyada yaşamaktaydı ve toplumun gereksinimlerini karşılamaktan çok uzaktaydı. Hudutların Kanunu bu algıyı değiştiren filmlerden biridir. Sosyal sorunlara da fazlasıyla değinmiştir." ? Fatih Akın 4. Antalya Film Festivali'nde "En İyi İkinci Dram Filmi" seçilen ve Yılmaz Güney'e "En İyi Erkek Oyuncu Ödülü"nü kazandıran, sinema tarihimizin en önemli filmlerinden Hudutların Kanunu'nun senaryosu, uzun bir aradan sonra yeniden okurlarla buluşuyor...

MÖ 22.-17. yüzyıllara tarihlenen pek çok nüshaya göre, Mezopotamya'da destanlarıyla öne çıkan üç büyük Uruk kralı Enmerkar, Lugalbanda ve Gılgamış'tır. Elinizdeki eser, Sümer Kral Listesi'nde Uruk kentini kurduğu ve 420 yıl boyunca hüküm sürdüğü rivayet edilen Enmerkar ile Ur kent devletinin hâkimiyetine girmeden önce ülkeyi 36 yıl boyunca yöneten son kral Lugalbanda'nın destanlarını içermektedir. Enmerkar'ı konu alan "Enmerkar ve Aratta Kralı" ile "Enmerkar ile Ensu?ke?dana"; Luganbanda'yı konu alan "Lug

Batı medeniyetleri topluluğu, asıl kaynağını M.Ö. Beşinci yahut Dördüncü binin Mesopotamyasının verimli topraklarında, ilk medeniyet merkezi kurup kendilerine yurd yapmış olan Sümerlilerin ülkesinde bulmuştur. Konar-göçerlikten, yerleşerek tarımla, zanaatla uğraşan, üreten, ticâret yapan bu insanların toplum yapısı karmaşıklaşırken, bölgedeki bu filizlenen tutum yepyeni bir dönem olarak tarihe damgasını basmıştır. Sümerlilerin en önemli edebî başarısı Gılgamış destanı, benzerleri gibi ilkin sözlü gelenek ha

Fıkralar, ilk bakışta gülme öğesi barındıran anlatılar olmakla birlikte, derinlikli bir yapıyla incelendiklerinde tarih, toplumsal kabul/retler, eleştiri ve sosyal yaşama ait unsurlarla biçimlendirilmiş özel bir anlatı türü olarak karşımıza çıkarlar. Bu kitap, fıkraların belirtilen unsurlarından hareketle içerdikleri kuramsal öğeleri, tarihsel katmanları, yerel ve evrensele giden tipleri, içinde barındıkları zaman ve mekânı gözler önüne sererek okuyucusunu farklı açılardan akademik bir doyuma ulaştırmayı h

Türk Halk Edebiyatı'nın ana unsuru Alevi ozanlardır. Bu ozanlar içinde çağımızda öne çıkan ozan ise Pir Sultan Abdal'dır. Pir Sultan'ın bir Osmanlı paşası tarafından asılması, yaşadığı zamanda, Aleviler üzerine devlet politikası olarak uygulanan baskı, bir özdeşlik, bir benzerlik, bir yanlılık ortaya çıkarmıştır. Tasavvufi anlayış, 13., 14. ve 15. yüzyıllarda Anadolu'da çok yaygındı. Ahi Evren, Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre ve Şeyh Bedreddin başlı başına ekollerdi diyebiliriz. 16. yüzyıldan itibaren ise du

Şair Arif Dülger, yurt dışı gezilerini anlattığı Günlerin İçinden başlığı ve Bir Şairin Seyahat Notları adlı kitabında büyük çoğunluğu kültür coğrafyamızdan oluşan Üsküp, Mekadonya, Bulgaristan, Kosova, Azerbeycan, Almanya-Frankfurt, İran ve Tataristan-Kazan gibi şehir ve ülkelere yer vermiş. Gezi edebiyatının büyük ilgi gördüğü günümüzde Günlerin İçinden bir şair duyarlılığının hissedildiği, şehir ve ülkelerin anlatıldığı önemli bir kitap. Yazar, tarihe tanıklık eden gezi notlarında, kuru bilgilerin ötesin

Aşık edebiyatı araştırıcıları, şıklar Bayramı'nı Ziya Paşa'nın Amasya mutasarrıflığı sırasında yapılan panayıra saz şairlerini de davet etmesiyle başlatırlar. Bunu I. Sivas şıklar Bayramı, Bayburt şıklar Bayramı, II. Sivas şıklar Bayramı ve Konya şıklar Bayramı (Türkiye şıklar Bayramı) takip eder. Elbette bayramların hepsinin kültür hayatımıza bıraktığı önemli izler vardır. Ama bunlar arasında hangisi öne çıkar derseniz, elbette Konya şıklar Bayramı (Türkiye şıklar Bayramı) deriz. Çünkü Feyzi Halıcı

Dede Korkut anlatıları, Antheus'un toprağı gibi, bizi kendimize çağıran kadim kültürümüzün sesi olmakla birlikte; Dünya edebiyatındaki anlatı geleneği için de çok önemli bir numune kaynaktır. Giderek robotlaşan ve makineleşen çağımız insanı; bu büyük kaynaktan beslenerek, içindeki insanlık tohumunu, merhamet ve iyilik yeteneğini yeniden yeşertme ve geliştirme şansına her zaman sahip olacaktır.

Köroğlu, Türk destan geleneğinde mitolojik kahramandan destan kahramanına, vergi almış şaman'dan Hakk'tan gönlüne ilham düşen âşık'a, karanlık güçlerle savaşan alp'ten, insanları haksızlıktan koruyan kahraman'a, çiltanlarla, Hz. Hızır'la, Hz. Ali'yle, on iki imamla konuşabilen eren'e kadar sürekli statü değiştirerek varlığını sürdürmüştür. Köroğlu Destanı bütün Türk halklarının sözlü edebiyatında [ayrıca Kürt, Arap, Tacik, Gürcü, Acar (Gürcü dilinde), Ermeni, Afgan, Abaza folklorunda] mevcuttur ve sözlü gel

Ömer Seyfettin, dil hakkındaki kuramsal görüşlerine kendi yazılarında da sadık kalmış ve dolayısıyla günümüzde de eserleri okunabilen bir yazar olmayı başarmıştır. Onun ikinci önemli özelliği de hikâyeciliğidir. Olay hikâyesi de denilen Maupassant tarzı hikâyenin bir numaralı temsilcisi odur. İlkokula gidip okuma yazma öğrenen her Türk vatandaşı mutlaka onun adını işitmiş ve az veya çok ondan hikâyeler okumuştur. Hatta diyebiliriz ki ilkokuldan üniversiteye her Türk genci Ömer Seyfettin'in hikâyeleriyle b

Değerli halkbilimi araştırmacısı A. Haydar Avcı'yı ilkin Köroğlu Ayaklanması adlı çalışması ile tanıdık. Onun ardından daha olgun bir eserle çıktı karşımıza: Zeybeklik ve Zeybekler. Özellikle bu ikinci kitap, hem araştırma yöntemi hem de derlediği malzeme bakımından değerli bir halkbilimci ile karşı karşıya olduğumuzu gösterdi. Şimdi onun Pir Sultan Abdal üzerinde yeni bir çalışması ile karşı karşıyayız. Uzun yıllar önce Pir Sultan üzerine çalıştığım için onun bulduğu yeni belgeleri ilgiyle izledim. Avcı b

(Hekabe: ) "Belki bir zaman gelir senden doğan çocuklar İllion'a tekrar yerleşir ve kent yeniden oluşur..." Euripides ( M.Ö. V.yy), Troyalı Kadınlar, 724-727 Sabah oldu ve kutsal gün doğdu, her iki tarafın kargıları ve okları durmaksızın vuruşuyor, orduları yok oluyordu. Bu arada güneş gökyüzünün ortasına gelince baba tanrı altın teraziye başvurdu. İçine uzun süreli iki ölüm kaderini koydu, atları yetiştiren Trooslann ve tunç gömlekli Akhaiosların. Eline alıp yukarı kaldırdı teraziyi. Ağır geldi Akha

Masalların kökleri tarihin karanlık devirlerine kadar uzanır. Nerede, nasıl oluştukları bilinmez. Halkın ortak malı olarak meydana gelirler. Sözlü gelenekte yaşarken nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşırlar. Masallarda gerçek hayatta rastlayabileceği olaylar bulunabileceği gibi daha çok olağanüstü kahramanlar da bulunur. Masallarda insanlığın geçmişiyle ilgili sırlar bulunduğu gibi, derledikleri toplumun gelenek göreneklerini de yansıtırlar. Erzurum masalları, dünya masalları ile ortak motifleri

"Keşiş bahçesinde bir güzel gördüm Aklımı başımdan aldı, ne çare Taramış zülfünü, dökmüş yüzüne Seherde sevdaya saldı, ne çare Ben de bildim, bu bir keşiş kızıdır Seherde çıkmış tan yıldızıdır Darılmış güzel bana küsmüştür Halimden bilmezsiniz ne çare" Isfahan şahının oğlu Kerem sarayda görevli olan bir keşişin kızı Aslıhan'a âşık olur. Önceden söz vermesine rağmen keşiş, kızını şahın oğluna vermek istemez ve kızı ile birlikte diyar diyar kaçmaya başlar. Sevdiğini bulmak için Kerem de onların peşinden gide