"Tanzimat'tan sonraki yıllarda Türk şiirinin yenileşmesinde ve Avrupaî bir mahiyet kazanmasında en büyük rolü oynayan, devrinde "Şâir-i Âzam" diye tanınan Abdülhak Hâmid'in Makber, Ölü ve Bâlâdan Bir Ses adlı eserlerinden yola çıkılarak kaleme alınan Abdülhak Hâmid ve Mülâhazât-ı Felsefiyesi, şairin felsefî fikirlerinin tahlil edildiği dikkate değer bir eserdir. Feylesof Rıza Tevfik'in Türk edebiyatı tarihinde ilk defa bir şairin felsefî düşüncelerini farklı yönlerden ele alıp incelediği bu tahlil denemesi

Terry Eagleton bu kitabında, özellikle 11 Eylül saldırısından bu yana gündemi işgal eden köktendinciliğin yükselişinden hareketle şu soruyu soruyor: Tanrı yeniden mi dirildi? Yoksa aslında hiç ölmemiş miydi? Kitap, Aydınlanma düşüncesinin "Tanrı katli"ni hedeflediği iddiasını sorgulayarak başlar. Sekülerleşme sonucu Tanrı'nın ağır bir darbe aldığını teslim etse de, tümüyle yok olmaktan ziyade farklı kılıklara büründüğünü savunur. Seküler bir çağda ne Tanrı eski haliyle var olabilir ne de din, doğru; ama

Campanellaya göre doğa sonsuz bilgelik üzerine yazılmış bir kitaptır. Çünkü doğa yaşayan bir organizmadır, doğada olup biten her şey iki karşıt gücün ilişkisi sonucu meydana gelir. Her varlık kendini koruma eğilimini duyularla gerçekleştirir, kendisine zarar verecek olandan bu sayede kaçar, olumlu olanı arar. Aristoteles karşıtı bu görüşleri, Dominiken manastırlarındaki yalın ve paylaşımcı yaşam anlayışıyla birleşince Campanella sürekli baskı altında tutulur; hapsedilir, işkence görür, sürgüne gönderilir.

Alman filozofu Leibniz'in Yaşadığımız dünya dünyaların en iyisidir mantığına karşı çıkarak yazılan 1759 tarihli Candide, Voltaire'in en önemli yapıtlarından biridir. Candide adlı iyi niyetli bir genç Almanya'da yaşadığı şatodan kovulduktan sonra Avrupa, Afrika ve Asya'da büyük felaketlerin tam ortasına düşer. Depremler, engizisyon tehlikesi, frengi hastalığı, cinayetler arasında oradan oraya savrulur. Mümkün dünyaların en iyisinde yaşadığımızı söyleyen hocası Pangloss'un öğretilerini bu maceralarda hiç akl

Spinoza'nın fenomenolojiyle birlikte ya da ona karşı nasıl okunabileceği sorusu şimdiye kadar epeyce ihmal edilmiş bir soru. Gölgenin Spinoza ontolojisinde tözün uzam ve düşünce sıfatlarının sonsuz tavırları arasından görüngüsel bir yansıma olarak yorumlanabilmesi bu ihmal edilmiş soruya cevap arama teşebbüsüdür. Yazar gerçekliğin devinimine ilişkin bir "iz sürme" etkinliği olan metafizik soruşturmasında en az "nesne" kadar "gölgenin" de yol gösterici olabileceğini ağır ağır sezdirmeye çalışır. Okur da bu s

“Karanlık ve her türlü insani ölçülerin aşıldığı ya da aşılmaya çalışıldığı bir zamandan geçiyoruz. Aynı zamanda sorumluluk gerektiren bir zaman çünkü kapitalist modernite yalnız bir baskı ve yalnızca bir ekonomik sömürü sistemi olmadığı; sosyal kültürel ve çok daha derinlikli, sanatsal yoksunlaştırma sistemi olduğunu akılda tutmak gerekir. Çünkü kapitalizm her şeyi sanallaştığı, insanı heyecansız bıraktığı bir renktir. Rengi siyahtır, siyah tüm enerjiyi ve renkleri yutan bir kara deliktir. Bu yüzden kapita

Sun Zi tarafından MÖ 6. yüzyılda yazılan Savaş Sanatı insanlık tarihinin en eski ve üzerinde en fazla araştırma ve tartışma yapılmış strateji eseridir. Eserin kaleme alınmasının üzerinden geçen binlerce yıla rağmen günümüzde hâlâ değerini koruyan ve en çok okunan kitaplardan biri olmasının nedeni zamanında, yerinde, dozunda ve sağduyuyla uygulanan taktikleri anlatmasıdır. İlk askerî metin olarak kabul edilmesinin yanı sıra, liderlerin, işi insanlarının başvuru kitaplarından biri olan bu kült eser rakibe ka

CHIQUENAUDE METNİNİN ADINI, KIZIL PENÇE FORBAN’IN VAFTİZ ANNESİ BÜYÜCÜ KADIN VERİR. BU AD; PARMAKLA HAFİFÇE VURMAK, UCUYLA HAFİFÇE DÜRTME, YANİ “FİSKE” ANLAMINA GELİR. MICHEL FOUCAULT’NUN “İÇİNDEN ÇIKILMAZ İKİYE BÖLÜNMELER, TEKRARLAR VE KUSURLAR OYUNU” OLARAK ADLANDIRDIĞI CHIQUENAUDE METNİ; PARÇALARIN, BÖLÜNMELERİN, MECAZ VE TEKRARLARIN YARDIMIYLA VAROLUR. HİKÂYE İSE YARALANMAYACAĞINA KESİNKES İNANÇ DUYAN MEFISTO’NUN KIZIL PENÇE FORBAN’LA KARŞILAŞMASINDAN DOĞAR, FİLİZLENİR VE KUVVETLENİR. VAFTİZ ANN

Buyruk Nedir?, arkeolojinin şimdiye erişmenin tek yolu olduğu düşüncesiyle buyurma ediminin, buyuran ve buyurulan bağlamında bir arkeolojisini yapıyor. Giorgio Agamben, “komuta etme”nin, “emretmenin”, “buyurma”nın hem insan-insan hem Tanrı-insan arasındaki bağdaşmalarını ve ayrışmalarını analiz ediyor. Yazar, “komutan”ın kökeninden yola çıkarak bir doktrinden daha fazlasını, bir kavram sorununu ortaya koyuyor. Buyruk Nedir?, Kitab-ı Mukaddes bölümleri ile Aristoteles, de la Boétie, Kojève, Benveniste v

"Tanrı, menşe ve öz itibariyle bir 'akıl nesnesi' değildir, onu bu hale, daha sonraki kuşakların akılsızlığı ya da aklı getirmiştir. O, spekülasyonun, felsefenin nesnesi ya da ürünü de değildir, çünkü ortada henüz filozoflar yokken tanrılar vardı ve evrenin nedenleri, ateşten ya da sudan ya da hatta hiçlikten meydana gelişi konusunda saçmalamak kimsenin aklına gelmediği zaman da onlar vardı. Tanrı, aslında bir talebin, dileğin nesnesidir; o, talep edildiği, içten arzu edildiği, istendiği için, tasarlanmış,

Yaşlı Plinius'un İS 77-79 yıllarından günümüze ulaşan ve otuz yedi kitaptan oluşan Doğa Tarihi adlı bu büyük eseri kozmoloji, coğrafya, antropoloji, zooloji, botanik, tıp, farmakoloji, mineraloji ve sanat tarihi gibi hususlarda iki bin cildi bulan kitaptan derlenmiş bilgi, gözlem ve olguları bir arada toplaması bakımından bir ansiklopedi olma niteliğini taşıyor. Bu bilgi hazinesinin takdim ve fihristinin yer aldığı birinci kitabı ile kozmoloji konularının ele alındığı ikinci kitabı, eserin ilk defa Türkçeye

Bir tarafta sağlam ve derin kökleri olan ve böylece dünyada bir var olma noktası (“merkezi”) bulunan, diğer tarafta açık ufuk perspektifiyle dünyaya bakan ve yeni imkânlara kapı aralayan bir özne olmak mümkün müdür? Bu soru, Akıl ve Erdem’in temel sorunsallarından birini oluşturuyor . Bir yanda dünyayla entegre olmak ve modernleşmek adına kendi varlığına sırtını dönmek, öte yanda kendi olmak adına her şeyi ötekileştirmek ve küçük milliyetçiliklere hapsolmak, Türk modernleşmesinin ürettiği sonuçlardan bir

İnsan hakkında hep birbirine benzer öyküler anlatılıyor: “İnsan kötüdür, insan şiddet düşkünüdür, insan ekolojik seri katildir, insan bencildir…” Öyle ki, sanki Afrika savanalarında hiç iki ayağımızın üzerine doğrulmuş olmasak; alet yapmamış, bilinçlenmemiş, birbirimizle konuşmaya başlamamış, ateşler yakıp başında oturmamış, tohumu evcilleştirmemiş, uygarlıklar kurmamış, kısacası insanlaşmamış olsak, en iyisi olacaktı. İnsanların en kötüleri, insanlara kendilerinden ve geri kalan herkesten nefret etmeyi

Wittgenstein’ın Renkler Üzerine Düşünceler adlı eseri, bir anlamda Goethe’nin Renkler Kuramı eseriyle yüzleşmektedir. Goethe, kitabını yazarken Newton’ın optik öğretisinden etkilenmiştir. Wittgenstein ise Goethe’nin eserinden etkilenmekle birlikte, daha farklı bir bakış açısı sunmaya çalışmaktadır. Çünkü ona göre Goethe çok iyi bir renk kuramı ortaya koymuş değildir, mevcut kuramlar içerisinde en doğru kuramı oluşturmaya çalışmıştır. Wittgenstein’a göre Goethe’nin öğretisi tatmin edici bir öğreti olamamıştı

19. yüzyıl felsefesinin önemli figürlerinden, Kant'ın öğrencisi, Alman filozof Arthur Schopenhauer, 1830'da kaleme aldığı bu metinde, kökleri antik Yunan felsefesine uzanan, tartışmalarda her koşulda haklı çıkma sanatı olan "Eristik Diyalektik" yöntemini tariflendiriyor. Bir tezin objektif olarak "doğruluğu ve haklılığından" ziyade dinleyicilerin gözünde "geçerliliğine" odaklanan, savunu, tartışma ve argüman kullanımında karşı tarafı alt etmenin yollarını felsefi "hileler" ile açıklayan Schopenhauer,

Felsefe tarihine yön vermiş en önemli düşünürlerden Immanuel Kant, üç büyük eleştiri kaleme aldı: Saf Aklın Eleştirisi, Pratik Aklın Eleştirisi ve Yargıgücünün Eleştirisi. Bilgi felsefesi, etik ve estetik anlayışımızda devrim yaratan bu eserler genellikle üç soru ile ilişkilendirildi: “Ne bilebilirim?”, “Ne yapmalıyım?” ve “Ne umabilirim?” Ancak Kant felsefesinin sürekli atlanan ve görmezden gelinen dördüncü bir sorusu daha vardı: “İnsan nedir?” Kant’ın yaklaşık yirmi beş yıl boyunca verdiği Antropoloji der

Bu kitap bir felsefe klasiğidir. Elbette her klasik gibi belli bedeller ödemek zorunda kaldı. 18 yüzyılın ortalarında isimsiz olarak yayımlanması ile birlikte öfkeli protestolara maruz kaldı. Yayıncısı, Kilise Meclisine çağrıldı: Kitabın bütün nüshaları yok edilmeli; yazarın kimliği ifşa edilmeli ve bir daha böyle bir ‘suç/günah’ işlemeyeceğine dair kutsal bir yemin içmeliydi. Tabii ki her yasaklı kitap gibi, düşünce dünyamızı değiştirmesine hiçbir şey engel olamadı. Neden mi? Çünkü bağnazlığın silahları ha

Zeynep Sayın’ın sunuşunu yaptığı Dostluk Felsefesi, Platon’dan bugüne gelen dostluk metinlerini güncel sorunlar ve kavramlarla yeniden buluşturarak günümüze yeni bir şeyler sesliyor. Ekonomiden politikaya, dinden tasavvufa, tıptan etiğe, umuttan yürüyüşe, ticaretten direnişe pek çok temel alanı; aşk, sevgi, yol, armağan, ahlak, eşitlik, özgürlük, birikim, budala, abdal, iman, ölçü, şiddet, zaman, cemaat, hiyerarşi, tahakküm, direniş, para, borç, parça, birim, Melâmîlik, olay, doğa, anlatı, oyun, güven, yara